วิธีเลือก heat exchanger
Heat Exchanger (เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อน) คืออุปกรณ์สำคัญในกระบวนการผลิต ที่ช่วยถ่ายเทความร้อนระหว่างของไหลสองชนิดโดยไม่ให้ผสมกัน การเลือกประเภท Heat Exchanger ที่เหมาะสมสามารถเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน ลดต้นทุนการบำรุงรักษา และใช้พื้นที่ได้อย่างคุ้มค่า
บทความนี้จะแนะนำปัจจัยสำคัญที่ควรพิจารณาเพื่อเลือก Heat Exchanger ที่ตรงกับการใช้งานของคุณมากที่สุด
🔍 ปัจจัยสำคัญในการเลือก Heat Exchanger
1. ประเภทของของไหลที่ใช้
-
เป็นของเหลวหรือก๊าซ?
-
มีความหนืดหรือไม่? กัดกร่อนหรือมีความเป็นกรดด่าง?
-
ต้องใช้วัสดุพิเศษหรือสแตนเลสเพื่อสุขอนามัยหรือไม่?
2. อุณหภูมิและแรงดัน
-
ถ้าอุณหภูมิหรือแรงดันสูง → แนะนำ Shell & Tube Heat Exchanger
-
ถ้าทำงานในช่วงแรงดันต่ำหรือปานกลาง → Plate หรือ Air Cooled อาจเพียงพอ
-
พิจารณาความแตกต่างของอุณหภูมิระหว่างสองของไหลด้วย
3. ทรัพยากรที่มีอยู่
-
ไม่มีแหล่งน้ำระบายความร้อน? → ใช้ Air Cooled Heat Exchanger (ACHE)
-
ถ้ามีน้ำใช้งานได้ → Shell & Tube หรือ Plate Type ก็เหมาะสม
4. พื้นที่ติดตั้ง
-
พื้นที่จำกัด? → Plate Type ประหยัดพื้นที่และมีประสิทธิภาพสูง
-
ติดตั้งกลางแจ้งได้? → Air Cooled เหมาะสมมาก
5. การบำรุงรักษา
-
ถอดล้างบ่อย? → Plate Type เหมาะที่สุด
-
ใช้งานต่อเนื่องระยะยาว? → Shell & Tube หรือ Air Cooled เหมาะกว่า
6. งบประมาณ
-
พิจารณาทั้ง ค่าใช้จ่ายเริ่มต้น และ ค่าใช้จ่ายตลอดอายุการใช้งาน
-
แบบใช้น้ำอาจติดตั้งถูกกว่า แต่ค่าดูแลแพง
-
แบบ Air Cooled ราคาเริ่มสูง แต่ค่าใช้จ่ายระยะยาวต่ำ
🧱 ประเภท Heat Exchanger ที่ใช้บ่อย และความเหมาะสม
ปัจจัย / ประเภท | Shell & Tube | Air Cooled (Fin Fan) | Plate Type |
---|---|---|---|
รองรับแรงดันสูง/อุณหภูมิสูง | ✅ เหมาะมาก | ✅ ปานกลาง | ❌ ไม่แนะนำ |
ต้องการใช้น้ำหรือไม่ | ✅ ต้องใช้ | ❌ ไม่ใช้ | ✅ ใช้น้ำ |
ขนาดพื้นที่ติดตั้ง | ปานกลางถึงมาก | ใหญ่ (ต้องติดตั้งกลางแจ้ง) | กะทัดรัด |
การดูแลและล้างทำความสะอาด | ปานกลาง | ง่าย | ง่าย (แต่อาจต้องถอดบ่อย) |
ราคาติดตั้งเริ่มต้น | ปานกลาง | สูง | ต่ำ |
ประสิทธิภาพต่อพื้นที่ | ปานกลาง | ปานกลาง | สูงมาก |



🧩 ปัจจัยเสริมที่ควรพิจารณา
✅ 1. อายุการใช้งานของระบบ
หากต้องการ Heat Exchanger ที่มีอายุการใช้งานยาวนานโดยไม่ต้องเปลี่ยนบ่อย ควรเลือกประเภทที่ทนต่อการกัดกร่อน และออกแบบตามมาตรฐาน เช่น ASME หรือ TEMA เพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยและคุณภาพ
✅ 2. ความสามารถในการขยายระบบ
หากโรงงานของคุณมีแผนขยายกำลังผลิตในอนาคต ควรเลือก Heat Exchanger ที่สามารถเพิ่มขนาดหรือโมดูลได้ เช่น แบบ Plate Type ที่สามารถเพิ่มจำนวนเพลท หรือ Shell & Tube ที่สามารถเปลี่ยน bundle ได้ง่าย
✅ 3. มาตรฐานอุตสาหกรรม
โครงการอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ เช่น ปิโตรเคมีหรือโรงกลั่นมักกำหนดให้ใช้ Heat Exchanger ที่ผ่านมาตรฐานเฉพาะ เช่น
-
TEMA (Tubular Exchanger Manufacturers Association)
-
API 661 สำหรับ Air Cooled Heat Exchanger
-
ASME Section VIII สำหรับภาชนะรับแรงดัน
✅ 4. ความปลอดภัยในการใช้งาน
ความปลอดภัยเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะหากใช้งานกับของไหลอันตราย หรือแรงดันสูง จำเป็นต้องเลือก Heat Exchanger ที่มีระบบป้องกันการรั่วซึม ตรวจสอบง่าย และผ่านการทดสอบ เช่น Hydrotest และ NDT
🌱 วิธีเลือก heat exchanger ให้ตรงกับเป้าหมายด้านสิ่งแวดล้อม
ในยุคที่อุตสาหกรรมต้องให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อม Heat Exchanger แบบ Air Cooled ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น เพราะช่วยลดการใช้น้ำ ลดของเสีย และลดภาระในการบำบัดน้ำเสีย
🏭 ตัวอย่างการใช้งานในอุตสาหกรรม
-
โรงกลั่นน้ำมัน / ปิโตรเคมี: Shell & Tube, Air Cooled
-
โรงไฟฟ้า: Shell & Tube
-
อุตสาหกรรมอาหารและยา: Plate Type
-
ระบบทำความเย็นและ HVAC: Plate หรือ Shell & Tube
ตัวอย่างการใช้งานจริงจากลูกค้า
ที่ HESCO-Thailand เราได้ให้บริการและส่งมอบ Heat Exchanger ให้กับลูกค้าอุตสาหกรรมชั้นนำ เช่น
-
Bangchak Corporation (Shell & Tube และ Air Cooled)
-
ThyssenKrupp และ TTCL (สำหรับโครงการพลังงานและเคมีภัณฑ์)
-
IRPC (ระบบปรับอากาศและน้ำมันหล่อลื่น)
🔗 แนะนำ
1.Air cooled heat exchanger (Fin Fan) working principle https://tinyurl.com/u2pbjvh6\ 2.Shell and Tube Heat Exchanger https://tinyurl.com/ms4v729c
HESCO-Thailand ให้บริการออกแบบและผลิต Heat Exchanger ทุกประเภท พร้อมทีมวิศวกรที่สามารถช่วยเลือกอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับกระบวนการผลิตของคุณ ทั้งด้านความร้อน พื้นที่ การติดตั้ง และงบประมาณ 📩 อีเมล: jimmy@hesco.co.th 📞 โทรศัพท์: +66 983282941