🔧 เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบเชลล์และท่อ (Shell and Tube Heat Exchanger) คืออะไร?
Shell and Tube Heat Exchanger หรือ เครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบเชลล์และท่อ เป็นหนึ่งในเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนที่ใช้งานแพร่หลายที่สุดในอุตสาหกรรม โดยเฉพาะในโรงกลั่นน้ำมัน โรงไฟฟ้า โรงงานเคมี และระบบทำความเย็น HVAC เนื่องจากมีโครงสร้างที่แข็งแรง ทนทาน และสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบได้ตามการใช้งาน
🧱 โครงสร้างพื้นฐาน
-
Shell (เชลล์): เป็นภาชนะทรงกระบอกด้านนอก สำหรับบรรจุของไหลหนึ่งชนิด
-
Tube Bundle (ชุดท่อ): ท่อโลหะขนาดเล็กหลายเส้นที่อยู่ภายในเชลล์ เพื่อให้ของไหลอีกชนิดไหลผ่าน
-
Tube Sheet: แผ่นที่ใช้ยึดปลายท่อให้มั่นคง
-
Baffle: แผ่นเบี่ยงทิศทางการไหลของของไหลในเชลล์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการถ่ายเทความร้อน

🔄 หลักการทำงาน
-
ของไหลเข้าสู่ระบบ
-
ของไหลร้อนหรือเย็นไหลเข้าสู่ด้านท่อผ่านหัวทางเข้า
-
อีกของไหลจะไหลผ่านด้านเชลล์รอบๆ ท่อ
-
-
การแลกเปลี่ยนความร้อน
-
ความร้อนจะถูกถ่ายเทผ่านผนังของท่อ จากของไหลที่ร้อนกว่าสู่ของไหลที่เย็นกว่า โดยไม่สัมผัสกันโดยตรง
-
-
ของไหลออกจากระบบ
-
ของไหลทั้งสองจะไหลออกจากหัวทางออกตามลำดับ
-
แผ่น baffle ช่วยให้การไหลในเชลล์เกิดความปั่นป่วน ทำให้การแลกเปลี่ยนความร้อนมีประสิทธิภาพมากขึ้น
-
✅ ข้อดีของ Shell and Tube Heat Exchanger
-
รองรับการใช้งานที่อุณหภูมิและความดันสูง
-
ทำความสะอาดและบำรุงรักษาได้ง่าย
-
รองรับการเปลี่ยนสถานะ เช่น การควบแน่น หรือการระเหย
-
ปรับเปลี่ยนดีไซน์ได้หลากหลาย เช่น แบบ Fixed tube, U-tube และ Floating head
🛠️ ประเภทของ Shell and Tube
-
Fixed Tube Sheet: ประหยัด เหมาะกับของไหลสะอาด
-
U-Tube: ท่อโค้งเป็นรูปตัว U รองรับการขยายตัวจากความร้อน
-
Floating Head: ปลายด้านหนึ่งเคลื่อนได้ ทำให้ทำความสะอาดง่าย เหมาะกับของไหลที่สกปรกหรือมีการกัดกร่อน
🏭 การใช้งานในอุตสาหกรรม
-
โรงกลั่นน้ำมัน และอุตสาหกรรมปิโตรเคมี
-
ระบบผลิตไฟฟ้า (หม้อน้ำและเครื่องควบแน่นไอน้ำ)
-
ระบบปรับอากาศและเครื่องทำความเย็น (HVAC)
-
โรงงานอาหารและเครื่องดื่ม
🌍 วัสดุที่ใช้ผลิต
-
เหล็กกล้าคาร์บอน และ สเตนเลส
-
โลหะพิเศษ เช่น ไทเทเนียมหรือทองแดง สำหรับของไหลกัดกร่อน
-
วัสดุทนเคมี เช่น กราไฟต์ หรือพอลิเมอร์ สำหรับงานพิเศษ
🧯 มาตรฐานและความปลอดภัย
-
ASME Section VIII (มาตรฐานหม้อความดัน)
-
TEMA (Tubular Exchanger Manufacturers Association)
-
API 660 (สำหรับงานปิโตรเลียม)
แนะนำ
1.Shell and Tube Heat Exchanger
https://www.energycentric.co.th/introduction-to-shell-and-tube-heat-exchangers/
2.How to Select a Heat Exchanger
https://www.energycentric.co.th/how-to-select-a-heat-exchanger-for-your-application/
📩 สนใจเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนแบบ Shell and Tube?
ติดต่อผู้เชี่ยวชาญจาก HESCO‑Thailand ผู้ผลิตและออกแบบเครื่องแลกเปลี่ยนความร้อนมาตรฐาน ASME, TEMA พร้อมการคำนวณทาง Thermal และ Mechanical แบบครบวงจรในประเทศ
📩 อีเมล: jimmy@hesco.co.th
📞 โทรศัพท์: +66 983282941
🌐 เว็บไซต์: www.hesco.co.th